Details

Geschreven door Geert Catteeuw

Hits: 261

Details

Geschreven door Geert Catteeuw

Hits: 1665

Details

Geschreven door Geert Catteeuw

Hits: 2183

Het project 'Gezonde bijen voor het Pajottenland' is bijna halfweg, er worden nog stalen van oktober ingezameld en daarna wordt het wat rustiger, tot maart 2025.

Wie nog wil deelnemen, dat kan, je kan je hier inschrijven.

---

Het project heeft als doel de studie van het vetlichaam van de bij. Dit kan belangrijke inzichten met zich brengen betreffende de winteroverleving van de bijen. Hier vind je de voorstelling ervan.

---

 Alle tussentijdse rapporten/presentaties zijn beschikbaar op deze pagina.

Hoe gaan we tewerk ?

De deelnemende imkers krijgen voor elke kast waarmee zij deelnemen een uniek identificatie-etiket, de KastID. Dit etiket bevat geen persoonsgegevens maar enkel imkernummer, standnummer en kastnummer. Het weersbestendige etiket wordt op de kast bevestigd.

Het etiket ziet er zo uit :

In de maanden maart tot oktober wordt er maandelijks een staal bijen afgenomen van bijen op gesloten broed ( 10 à 20 bijen ), behalve in maart 2024, dan wordt enkel de vragenlijst ingevuld.

De imker beschikt voor elke deelnemende kast over een aantal staalbekers met deksel die elk een genummerd etiket dragen. Het staalnummer is ook gecodeerd in een QR-code, deze dient voor registratie in het labo.

Tijdens de staalname wordt een online vragenlijst ingevuld, deze wordt opgeroepen door het scannen van de QR-code op het kastetiket. De identificatie van de kast wordt daarbij automatisch ingevuld. Het nummer op de staalbeker wordt ingebracht in de vragenlijst. Onder het staalnummer in de lijst verschijnt een controlegetal, dit moet 0 zijn, zoniet is er een fout in het staalnummer.

De vragenlijsten wijzigen in functie van de maand van staalname. De vragenlijsten zijn zo eenvoudig mogelijk opgesteld, met vooral meerkeuzevragen.

De stalen worden ingevroren en naar het labo van de KULeuven gebracht voor analyse. 

De informatie uit de vragenlijsten wordt gelinkt aan de resultaten van de analyses.

Het is de verwachting dat deze studie een impact zal hebben op de honingbijvolken en het houden ervan in Vlaanderen en daarbuiten.

Je kan hier de vragenlijsten bekijken.

Waarom werken we met QR-codes?

Om dezelfde reden als die waarom apothekers en dokters dit ook doen, het verhoogt de betrouwbaarheid van de gegevensverwerking. Als de laborant die de stalen verwerkt de gegevens van een handgeschreven etiket moet intikken zijn er al twee mogelijke fouten : het etiket was fout ingevuld of de gegevens werden fout ingetikt (of beide...). Het is natuurlijk ook veel makkelijker. Hetzelfde voor de vragenlijsten : als de gegevens van al die lijsten manueel zouden moeten ingetikt worden, gebeuren er onherroepelijk fouten.

Wie zich niet op zijn gemak voelt met online toestanden kan de lijsten afdrukken en manueel invullen, maar liever niet dus.

---

Aanmaken van eiwitrijk voederdeeg

Het project voorziet in de bedeling van 'Ultrabee', een poeder waarmee eiwitrijk deeg kan gemaakt worden. Het voederen zelf gebeurt door een bolletje deeg ter groote van een pingpongbal op de ramen te leggen. Geef dergelijke kleine porties tot het niet meer opgenomen wordt. Ultrabee wordt soms omschreven als 'stuifmeelvervanger'.

Het recept :

0.5kg suikersiroop op 50 °C
5gr (0.5 cl) appelazijn
10gr (1 cl) plantaardige olie
0.35kg ultrabee

Alles goed mengen, bvb met een keukenrobot. Als het deeg te plakkerig blijft een beetje extra ultrabee toevoegen.

Bewaren in vershoudfolie of in porties in diepvries

Voor andere hoeveelheden de ingrediënten met dezelfde verhouding wijzigen.

 

Details

Geschreven door Geert Catteeuw

Hits: 6515

Als je deze inhoud bekijkt op een smartphone kan je best het scherm horizontaal houden.

De Aziatische hoornaar

Nu de herfst begint wordt het nuttig om nieuwe koninginnen, die een plaats om te overwinteren zoeken, te vangen met dezelfde vallen en lokstoffen als in het voorjaar. Je vindt hier een artikel over deze najaarscampagne, meer info ook op deze pagina.

Vooraf dit: wij gebruiken een aantal afkortingen om documenten zo compact mogelijk te houden:

• AZH : AZiatische Hoornaar
• EH : Europese Hoornaar
• IP : Imkers van het Pajottenland

De Aziatische hoornaar is een invasieve exoot die jaagt op honingbijen en andere insecten. Aangezien deze hoornaar hier geen natuurlijke vijand/predator heeft gaat de verspreiding razendsnel. Als er niet ingegrepen wordt dan worden uiteindelijk alle andere insecten verdrongen, wat natuurlijk ook slecht is voor insecteneters zoals vogels...

Zie : Het AZH artikel op Wikipedia

Daarom heeft IP een campagne gevoerd voor het verspreiden van hoornaarvallen in het vroege voorjaar. 3200 vallen werden verspreid over het Pajottenland met als resultaat 800 gemelde gevangen koninginnen. Veel imkers in het Pajottenland melden inmiddels een sterke vermindering van het aantal hoornaars aan de kasten.

Het is namelijk zo dat vanaf eind februari overwinterde koninginnen ontwaken en een nieuw nest bouwen dat in de late zomer honderden nieuwe koninginnen aanmaakt.

Nu de herfst begint is het dus zaak de vallen opnieuw op te stellen.

Een handleiding voor de selectieve hoornaarval die wij verdeeld hebben vind je hier, dit is een PDF document dat je eventueel kan afdrukken. Het beslaat wel 8 pagina's, om papier te sparen vind je hier hetzelfde document in folderformaat. Als het dubbelzijdig wordt afgedrukt met de optie duplex korte zijde krijg je uiteindelijk 2 bladen A4 die dubbelgevouwen een 'boekje' vormen.

---

Feedback

Wij horen natuurlijk graag hoe de vangst loopt, daarom dit simpel formulier waarmee je kan melden hoeveel hoornaars gevangen werden en wat je locatie is. Als je je email adres opgeeft kunnen we je beter op de hoogte houden van het verloop van de campagne, het opgeven van een email of locatie is niet verplicht maar het kan ons natuurlijk helpen.

 AZH 2024 Feedback

 

Nest gevonden? 

Heb je een nest gezien hebt, probeer er dan een foto van te maken.

Deze foto mail je naar de brandweer : Dit E-mail adres wordt beschermd tegen spambots. U moet JavaScript geactiveerd hebben om het te kunnen zien.. of Dit E-mail adres wordt beschermd tegen spambots. U moet JavaScript geactiveerd hebben om het te kunnen zien. .

Geef ook voldoende info over de locatie en de geschatte hoogte van het nest. Het is natuurlijk niet eenvoudig om een foto te maken van een nest dat 20m boven de grond hangt maar probeer toch.

 

---

 Veelgestelde vragen

Wij kregen reeds heel wat vragen, de meeste per email. Omdat het tijdrovend is elke vraag individueel te beantwoorden hier een overzicht:

• Hoeveel vallen moeten we installeren?
  De norm is 10 vallen per km², op die manier is er alle 300m in elke richting een val. Het kan natuurlijk geen kwaad om er meer te plaatsen. Aangezien de hoornaar dicht bij de mens blijft worden de vallen dus eerder dicht bij bewoonde gebieden geplaatst. In de tuin is 1 val voldoende, in een hele grote tuin kan je er eventueel 2 plaatsen.
  
  
• Waar en hoe hoog moeten de vallen geplaatst worden?
  Zoals gezegd hierboven, in de omgeving van de mens. Een andere belangrijke locatie is in de buurt van waar er vorig jaar een zomer/secundair nest was. Je hangt de val best met het haakje op 'ooghoogte', dat vergemakkelijkt de controle.
  
  
• Wat met wespen(koninginnen), Europese hoornaars en vliegen?
  De VespaCatch val die wij verdelen wordt eerst verbouwd om 'bijvangst' zo veel mogelijk te vermijden. Alhoewel bvb. wespen je BBQ kunnen verpesten zijn het nuttige dieren die niet het slachtoffer mogen worden van de AZH-jacht. De handleiding van de val geeft meer informatie over dit aspect.
  
  
• Wordt er lokstof meegeleverd?
  Neen, commerciele lokstof is duur en niet dienovereenkomstig beter dan zelfgemaakte.
  

 

• Hoe maak ik lokstof?
  
• Er zijn veel recepten maar de basis is:
• Bier of witte wijn, het goedkoopste dat je kan vinden, 'Cara Rouge' schijnt heel aantrekkelijk te zijn. De alcohol houdt de bijen weg. Duvel werkt ook maar niet beter...
• Agrumlimonade, de goedkoopste. Bevat suiker (dus geen ZERO...)en geeft een sterke geur af.
• Grenadine of cassis stroop, geurt sterk en alweer is de goedkoopste goed genoeg.
• Vreemd genoeg : een beetje azijn, geurt ook heel sterk, zeker de balsamico variant.
• Er wordt ook gewag gemaakt van visolie, wel opletten dat je geen marters vangt...

• Een voorbeeld van lokstofrecept?
  De helft bier of wijn, de helft agrum, een goede scheut grenadine of cassis en een scheutje azijn of balsamico. Met 1 blikje bier en 1 blikje agrum kan je al heel wat vallen voorzien.
  
  
• Wat is die 'ballast'?
  Om te vermijden dat insecten (niet alleen de hoornaars) verdrinken in de lokstof en de bijvangst dus niet meer kan ontsnappen wordt onderin de val 'ballast' geplaatst. dit kan zijn:
  
  • Een rond uitgeknipt stukje keukenspons van 6.5 cm. De sponsjes verkocht bij Aldi (5 cent per stuk) zijn groot genoeg om er in 1 keer een rondje van 6.5cm uit te knippen. Leg de schuurzijde naar boven om te vermijden dat de hoornaars het schuimplastic aanvreten. Als het ronde sponsje mooi aansluit in de beker kunnen er ook geen insecten 'tussen kruipen'. De keukenspons blijkt een zeer goede techniek, als ze correct is uitgeknipt en aangebracht is de bijvangst minimaal. De sponstechniek maakt het mogelijk om voor meerdere dagen lokstof in te brengen.
  • Als je Trappit gebruikt is een in 16 geplooid stuk keukenpapier genoeg, knip het geplooide papier een beetje rond om het in de val te leggen en giet er een klein beetje Trappit op, wel elke dag bijvullen. Het keukenpapier kan je ook gebruiken met de zelfgemaakte lokstof, je moet ze dan wel elke dag controleren en indien nodig bijvullen.
  • .....

Giet de lokstof op de ballast, zodanig dat de lokstof niet boven de ballast uitkomt.

• Moet ik de val controleren?
  Ja, 1 maal per dag ga je kijken of er vangst is.
  
  
• Ik heb Aziatische hoornaars gevangen, wat nu?
  Als er niet te veel bijvangst in de val zit (beetje vliegjes etc..) plaats je de hele val in de diepvries voor een uurtje, daardoor worden ze geëuthanaseerd, haal de dode insecten uit de val, vul eventueel de lokstof bij en zet de val terug. Je laat best een paar dode insecten in de val, dat verhoogt de aantrekking. Ga naar ons AZH-Feedback formulier en meld wat je gevangen hebt. Als je de QR-code op de val scant met je telefoon  kom je automatisch op onze AZH webpagina, vandaar kan je doorklikken naar het formulier.
  
  
• Er zitten alleen wespen en vliegen in de val...
  Maak de val open en laat ze vrij.
  
  
• Ik heb niks gevangen, wat nu?
  Probeer de val te verplaatsen, vlak bij huis is niet goed en in het midden van akkers of bossen meestal ook niet. Controleer ook of de val correct is geassembleerd, de trechteropeningen in het deksel moeten zo georienteerd zijn dat ze door het regenscherm niet worden afgesloten, zie de handleiding.
  
  
• In de val zit een mix van Aziatische en Europese hoornaars, samen met wespen en vliegen
  Als je niet bangelijk aangelegd bent : zet de val 10 minuten in de diepvries, hierdoor worden de insecten niet gedood maar eerder verdoofd. Haal de val uit de diepvries en maak ze snel open. Vis de AZH eruit, met een pincet of een lepeltje, en leg ze in een bokaal oid met deksel, die gaan terug de diepvries in voor een uurtje. Zet de open val buiten in het droge, na een tijdje worden de andere insecten wakker en vertrekken ze. Stel de val opnieuw op.
  
  
• Moet ik de lokstof bijvullen?
  Ja, als het warm is zal de vloeistof uiteraard sneller verdampen. Je kan de val bijvullen zonder alles te demonteren met behulp van een middelgrote injectiespuit voorzien van bv. een stukje krimpkous ipv de naald. Hiermee kan je makkelijk via 1 van de openingen bijvullen. Als er wespengaten (6.5mm) in de zijkant van de val zijn gemaakt is het uiteraard nog eenvoudiger.
  
  
• Wat doe ik met dode hoornaars?
  Hou ze bij als trofee of 'geef ze terug aan de natuur', of gooi ze op de composthoop.
  Vergeet niet het aantal gevangen AZH te melden via ons feedback formulier.

 

 

Andere vragen? Mail naar Dit E-mail adres wordt beschermd tegen spambots. U moet JavaScript geactiveerd hebben om het te kunnen zien.